Διάβασμα και παιδί

Γιατί ενώ διαβάζει με τις ώρες δεν αποδίδει την επόμενη μέρα μέσα στην τάξη; Και ενώ έχει γίνει ένα με το γραφειάκι του, γιατί η δασκάλα, σας παραπονιέται ότι είναι αδιάβαστο; Πού κάνετε λάθος και ποιες παγίδες πρέπει να ξεπεράσετε στο κεφάλαιο «μελέτη»;

Κάθεται στο γραφείο της και διαβάζει με τις ώρες. Εσείς από την κουζίνα την καμαρώνετε κρυφά. Είναι έξυπνη και οι δυνατότητές της είναι πάνω από το μέσο όρο των παιδιών αντίστοιχης ηλικίας. Ήδη τη φαντάζεστε να παίρνει άριστα σε όλες τις εργασίες της. Το σενάριο αυτό όμως καταρρέει την επόμενη μέρα όταν ενημερώνεστε πως η κόρη σας πήγε σχολείο αδιάβαστη! Μένετε άναυδη. Πώς γίνεται το παιδί σας να δώσει την εντύπωση πως δεν άνοιξε τα βιβλία του όταν το προηγούμενο απόγευμα για ώρες έχει γίνει ένα με το γραφειάκι του; Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πολύωρες μελέτες μπορεί να μην είναι αποδοτικές στην περίπτωση που δεν έχουν γίνει με το σωστό τρόπο. Για αυτό, οι μικροί μαθητές χρειάζεται να υιοθετήσουν κάποιες αναγκαίες δεξιότητες στη μελέτη τους. Προσοχή όμως! Δεν υπάρχει καμιά δεσμευτική συνταγή γύρω από αυτό το θέμα παρά μονάχα βασικές αρχές, καθώς κάθε παιδί ως μαθητής έχει διαφορετικές ανάγκες και κάθε γονιός έχει διαφορετικές δυνατότητες για να του συμπαρασταθεί.

Αυτονομία, ναι μεν αλλά…
Μια βασική αρχή, στα πρώτα τουλάχιστον χρόνια της μαθητικής σταδιοδρομίας του παιδιού σας, είναι να νιώθει πως σε ένα τόσο σπουδαίο εγχείρημα έχει για συμπαραστάτες τους γονείς του. Η άποψη «αφήνω το γιο μου να διαβάσει μόνος του για να αυτονομηθεί» δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί αυτόματα αλλά προοδευτικά. Αυτό σημαίνει πως βοηθάμε το παιδί στην πρώτη δημοτικού, σίγουρα όμως δεν στεκόμαστε με τον ίδιο τρόπο κοντά του στην τρίτη δημοτικού. Αντίθετα, προσπαθούμε να του μάθουμε να έχει συνειδητή στάση απέναντι στη μάθηση, βοηθώντας πλέον περιστασιακά, όταν δηλαδή του δημιουργείται κάποιο αξεπέραστο πρόβλημα με μια άσκηση. Αλίμονο αν το παιδί αντιληφθεί πως σε κάθε δυσκολία που του παρουσιάζεται θα έχει δεδομένη την «πατερίτσα» της μαμάς. Γρήγορα θα το συνηθίσει χάνοντας έτσι το αίσθημα της αυτονομίας. Εννοείται πως υπάρχουν παιδιά που αυτονομούνται γρήγορα κι άλλα με μεγαλύτερη εξάρτηση, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να βρουν το δρόμο τους. Το σίγουρο είναι πως όταν μάθουν να διαβάζουν σωστά, εκτός από την απόδοσή τους στα μαθήματα, θα αποκτήσουν παράλληλα αυτοπεποίθηση και υψηλή αυτοεκτίμηση.

Υπομονή, υπομονή και πάλι υπομονή 
Όταν το παιδί διαβάζει, ο γονιός θα πρέπει να φροντίζει ώστε να υπάρχει γύρω του ένα ήρεμο περιβάλλον με καλή ενδοοικογενειακή επικοινωνία. Αλίμονο αν χρειάζεται κάθε μεσημέρι μετά το φαγητό να στήνεται ένα μικρό σκηνικό με καβγά για να ξεκινήσει το διάβασμα. Τα επικριτικά επίσης σχόλια και ο εξουσιαστικός ρόλος των γονιών κάνουν απεχθή στο παιδί την προετοιμασία του για το σχολείο. Αντίθετα, το θετικό κλίμα επικοινωνίας ανάμεσα σε γονιό και παιδί είναι απαραίτητο για να μην υπονομεύεται το παραγωγικό του διάβασμα. Δεν είναι λίγοι όμως οι γονείς που έχοντας απίστευτες εκκρεμότητες να προλάβουν μέσα στην ημέρα, δεν έχουν την υπομονή να ασχοληθούν όπως πρέπει με το διάβασμα του παιδιού τους. Έτσι εκνευρίζονται όταν ακούν από τον μικρό φράσεις όπως: «μαμά, άσε με μισό λεπτό να σκεφτώ», «αν διαβάσω το κείμενο πιο αργά, ίσως καταλάβω πού έχω κάνει λάθος» ή «ξέρω τη θεωρία αλλά έχω πρόβλημα στην άσκηση». Στην πραγματικότητα, αντί να το αποθαρρύνουν θα έπρεπε να χαίρονται καθώς με αυτή τη στάση του το παιδί αναζητεί στρατηγικές διαβάσματος. Το χειρότερο είναι πως πολλοί γονείς συχνά καλόπιστα ή και από συμπόνια απαντούν οι ίδιοι στις σχολικές ασκήσεις ή υπαγορεύουν τη λύση στα παιδιά. Λανθασμένη κίνηση που μπορεί να οδηγήσει το μαθητή να λειτουργεί πλέον με αυτό και μόνο τον τρόπο, που σημαίνει «μαμά, γράψε μου εσύ τις ασκήσεις που κάνεις και καλύτερα γράμματα!».

Εξοστρακίστε την παπαγαλία 
Ο πιο λανθασμένος τρόπος διαβάσματος, στον οποίο όμως καταφεύγουν συχνά τα περισσότερα παιδιά, είναι η παπαγαλία. Μια κακοδαιμονία, σύμφωνα με τους δασκάλους, που παράγεται στο σχολείο και αναπαράγεται πιο έντονα στο σπίτι, όπου τα παιδιά μαθαίνουν το μάθημά τους «νεράκι» χωρίς να καταλαβαίνουν το νόημά του - για αυτό άλλωστε την επομένη ελάχιστα θυμούνται από αυτό. Δυστυχώς, στην παγίδα της παπαγαλίας πέφτουν οι περισσότεροι γονείς καθώς είναι πιο μπελαλίδικο και χρονοβόρο να εξηγήσουν στο παιδί κάτι που δεν καταλαβαίνει, από το να το ακούσουν να τους λέει το μάθημα απέξω.
Η παπαγαλία, όμως, είναι καλή στα ποιήματα, αντίθετα στα υπόλοιπα μαθήματα χρειάζεται να χρησιμοποιούμε το μυαλό.

Πάρτε τα ηνία και οργανωθείτε 
Για να μην φαίνονται στον μικρό μαθητή τα σχολικά μαθήματα βουνό θα πρέπει να μάθει να οργανώνει το διάβασμά του αλλά και το χρόνο του, θα πρέπει δηλαδή να βρει πόση ώρα χρειάζεται να αφιερώνει σε κάθε μάθημα και ποια βήματα θα ακολουθεί στη μελέτη του. Όλα αυτά αφού γυρνώντας από το σχολείο, φάει για μεσημέρι, σας διηγηθεί τα νέα του και ξεκουραστεί λιγάκι παίζοντας. Από εκεί και πέρα, αυτό που πρέπει να καταλάβει είναι πως το σωστό διάβασμα χρειάζεται αυτοσυγκέντρωση και σύστημα .